Các bệnh nhân bạch biến có sự tăng kháng thể đặc hiệu chống lại một số cơ quan như: tuyến thượng thận, tuyến giáp,… Bài viết này trình bày ngắn gọn về mối liên quan lâm sàng giữa bệnh bạch biến và mối liên quan với bệnh lý tuyến giáp tự miễn.
Định Nghĩa bệnh bạch biến
Bệnh bạch biến (Vitiligo) là một rối loạn da mãn tính, đặc trưng bởi sự xuất hiện của những đám hoặc mảng da mất sắc tố có ranh giới rõ ràng. Những vùng da bị mất sắc tố này không gây ngứa hay đau đớn, nhưng có thể ảnh hưởng đáng kể đến tâm lý và thẩm mỹ của người bệnh.
Tỷ lệ mắc bệnh bạch biến trên toàn thế giới khoảng 0,5 – 1% dân số, có thể xuất hiện ở mọi lứa tuổi và không phân biệt giới tính. Bệnh có thể được chia thành các thể lâm sàng như bạch biến phân đoạn, bạch biến không phân đoạn và bạch biến hỗn hợp.
Nguyên Nhân bệnh bạch biến và Cơ Chế Bệnh Sinh
Mặc dù nguyên nhân chính xác của bệnh bạch biến vẫn chưa được làm rõ hoàn toàn, nhưng các giả thuyết về stress oxy hóa và tự miễn dịch được công nhận nhiều nhất.
- Stress oxy hóa
Sự gia tăng các chất oxy hóa phản ứng (ROS) và mất cân bằng hệ thống oxy hóa – khử có thể gây tổn thương các tế bào sắc tố, từ đó kích hoạt đáp ứng miễn dịch trên những cá nhân có cơ địa nhạy cảm. - Tự miễn dịch
Phản ứng tự miễn dịch được kích hoạt dẫn đến phá hủy các tế bào sắc tố, gây ra các dát da mất sắc tố đặc trưng của bệnh.
Bệnh Bạch Biến và Mối Liên Quan với Bệnh Lý Tuyến Giáp Tự Miễn
Bệnh lý tuyến giáp tự miễn (Autoimmune thyroid disease – AITD), như viêm tuyến giáp Hashimoto và bệnh Graves (bệnh Basedow), từ lâu được cho là có liên quan với bệnh bạch biến.
- Đặc điểm của AITD
AITD được đặc trưng bởi sự hiện diện của các kháng thể trong huyết thanh tăng cao chống lại các kháng nguyên đặc hiệu của tuyến giáp như thyroperoxidase (TPO) và thyroglobulin (Tg). - Liên quan với bệnh bạch biến
Sự hiện diện của các kháng thể kháng TPO tăng cao có thể đóng vai trò hữu ích trên lâm sàng ở các đối tượng bình giáp mắc bệnh bạch biến để xác định những bệnh nhân có nguy cơ mắc AITD.
Sàng Lọc Bệnh Lý Tuyến Giáp Tự Miễn ở người bị Bệnh Bạch Biến
Các hướng dẫn về bệnh bạch biến của Hiệp hội Da liễu Anh khuyến cáo nên sàng lọc bệnh lý tuyến giáp ở bệnh nhân bạch biến trưởng thành.
1. Xét nghiệm kháng thể kháng Thyroperoxidase (anti-TPO)
- Là một xét nghiệm có độ nhạy cao trong phát hiện AITD và xác định các trường hợp có nguy cơ mắc AITD.
- Anti-TPO có xu hướng tương quan nhiều hơn với rối loạn chức năng tuyến giáp so với kháng Thyroglobulin (anti-Tg).
- Do đó, xét nghiệm anti-TPO thường được lựa chọn để sàng lọc ở những bệnh nhân bình giáp mắc bệnh bạch biến.
2. Xét nghiệm kháng thể kháng thụ thể TSH (TRAb)
- Là xét nghiệm có độ đặc hiệu cao trong chẩn đoán bệnh lý cường giáp tự miễn.
- Có thể chỉ định để chẩn đoán hoặc theo dõi khi khám phát hiện tình trạng cường giáp trên lâm sàng và xét nghiệm.
Tầm Quan Trọng của Sàng Lọc
Sàng lọc bệnh lý tuyến giáp tự miễn ở bệnh nhân bạch biến là rất quan trọng vì:
- Kháng thể kháng tuyến giáp tăng cao có thể xuất hiện trước khi có chẩn đoán lâm sàng AITD, thời gian này có thể lên đến 7 năm theo một số nghiên cứu.
- Phát hiện sớm AITD giúp điều trị kịp thời, ngăn ngừa các biến chứng có thể xảy ra do rối loạn chức năng tuyến giáp.
- Các rối loạn tuyến giáp có thể ảnh hưởng đến sự đáp ứng điều trị và tiến triển của bệnh bạch biến.
Tóm lại, bệnh bạch biến có mối liên quan chặt chẽ với bệnh lý tuyến giáp tự miễn. Sàng lọc kháng thể kháng tuyến giáp, đặc biệt là anti-TPO, ở bệnh nhân bạch biến là rất cần thiết để phát hiện sớm và điều trị kịp thời các rối loạn tuyến giáp tự miễn, từ đó giúp kiểm soát tốt hơn bệnh bạch biến và nâng cao chất lượng cuộc sống của người bệnh.
